Το Νησί του Πάσχα βρίσκεται στο Νότιο Ειρηνικό, μεταξύ της Χιλής και της Ταϊτής. Διαμορφωμένο από μία σειρά ηφαιστειακών εκρήξεων, ήταν κατοικήσιμο μόνο από πουλιά και λιβελλούλες της θάλασσας για εκατομμύρια χρόνια. Οι πρώτοι του κάτοικοι ήταν ναυτικοί που ταξιδέψανε από άλλα νησιά της Πολυνησίας μέσα σε μεγάλα ξύλινα κανό και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους έφτασαν στο νησί το 400 με 800 μ.Χ.
Το νησί του Πάσχα είναι ένα από τα πιο απομονωμένα κατοικημένα νησιά στον κόσμο. Το νησί ονομάζεται από τους σημερινούς ντόπιους κατοίκους, ως “Ράπα Νούι” (Rapa Nui), το οποίο σημαίνει στην γλώσσα τους “Μεγάλο Νησί”. Το όνομά του (Νησί του Πάσχα ή Easter Island στα Αγγλικά), το έχει πάρει από το γεγονός, ότι ανακαλύφθηκε εκ νέου, από τους Ευρωπαίους (και πιο συγκεκριμένα από έναν Ολλανδό καπετάνιο ονόματι Ρόγκεβεν), την Κυριακή του Πάσχα το 1722.
Οι πρώτοι άποικοι βρήκαν ένα πλούσιο σε βλάστηση νησί, γεμάτο με γιγαντιαίους φοίνικες, που χρησιμοποίησαν για να φτιάξουν τις βάρκες και τα σπίτια τους. Διάφορες κοινότητες διαμορφώθηκαν καθώς ο πληθυσμός αυξανότανε και διάφορα πληθυσμιακά κέντρα δημιουργήθηκαν σε διάφορες περιοχές του νησιού. Ένα πράγμα τους έδενε όλους μαζί, η κατασκευή αγαλμάτων τα οποία ονομάζονται “Μοάη” (Moai) και η λατρεία που διαμόρφωσαν γύρω από αυτά.
Είναι ασαφές γιατί οι κάτοικοι του νησιού του Πάσχα κατασκεύαζαν αγάλματα σε τέτοιο μεγάλο βαθμό. Το πως κατασκευάζονταν, είναι σχεδόν γνωστό. Κάθε άγαλμα φτιαχνότανε στο λατομείο. Η μαλακή ηφαιστειακή τέφρα ήταν τέλειο υλικό για τη γλυπτική αγαλμάτων. Χρησιμοποιούσανε μία σκληρότερη ηφαιστειακή πέτρα, για να σκαλίσουν το άγαλμα στον βράχο. Τελικά όταν ένα άγαλμα τελείωνε, αποκόπτονταν από τον βράχο και το μετακινούσανε προσεκτικά χρησιμοποιώντας τους γιγαντιαίους κορμούς των φοινίκων για να τα κυλούνε στο έδαφος. Στοιχείο της δυσκολίας της μετακίνησης των αγαλμάτων, είναι τα κατά μήκος των αρχαίων μονοπατιών σπασμένα και εγκαταλελειμμένα αγάλματα.
Το ύψος των αγαλμάτων κυμαίνεται από τρία έως πέντε μέτρα και το πλάτος από 10 έως 12 ενώ υπάρχουν και κάποια με πλάτος 1,6 μέτρων. Μέχρι στιγμής οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει 887 γλυπτά και τα χρονολογούν από το 1250 έως το 1500 μ.Χ.
Στα γλυπτά υπάρχουν επιγραφές στη γλώσσα Ραπανούισκομ (Rapanuyskom) η οποία δεν έχει ακόμη αποκρυπτογραφηθεί. Η αρχαιολογική ομάδα με επικεφαλής την Αμερικανίδα αρχαιολόγο, Τζοαν Βαν Τιμπούργκ, μετά από ανασκαφές 12 ετών, διαπίστωσε ότι τα αγάλματα της Νήσου του Πάσχα δεν είναι μόνο τα τεράστια κεφάλια, αλλά υπάρχει και το σώμα τους μέσα στη γη.
Το σώμα των αγαλμάτων έχει αρμονικό μέγεθος με αυτό των κεφαλιών ενώ το συνολικό ύψος των γλυπτών φθάνει τα επτά μέτρα. Οι ανασκαφές έφεραν επίσης στο φως τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να μεταφερθούν τα τεράστια Μοάι στις θέσεις τους όπως επίσης και ανθρώπινους τάφους εκείνης της εποχής. Διαπιστώθηκε ακόμη ότι τα Μοάι δεν κοιτούν προς τη θάλασσα, όπως πιστεύεται, αλλά προς την ενδοχώρα.
Και ενώ ο πολιτισμός είχε φθάσει στο αποκορύφωμά του κάτι πήγε στραβά…
Μια θεωρία είναι οι αρουραίοι που αποβιβάστηκαν στο νησί μέσα στα κανό των πολυνήσιων αποίκων που μετέτρεψαν το Νησί του Πάσχα σε παράδεισο του αρουραίου. Κι ενώ οι κάτοικοι αποψίλωσαν όντως μαζικά τα δάση για να φτιάξουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ήταν τα ποντίκια αυτά που απέτρεψαν τη νέα βλάστηση, τρώγοντας σπόρους δέντρων και φυτά. Άλλες μελέτες λένε ότι τελικά ήταν θύματα κλιματικών αλλαγών.
Άλλη πάλι θεωρία λέει ότι το μικροσκοπικό νησάκι είναι νησί της Πολυνησίας στον Ειρηνικό ωκεανό για χρόνια φιλοξενούσε την φυλή των Ράπα Νούι, οι οποίοι ξεκληρίστηκαν όταν κατέστρεψαν το φυσικό περιβάλλον του νησιού, ή σύμφωνα με άλλες μελέτες ήρθαν σε επαφή με τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό και τις πρωτόγνωρες ασθένειες που τους μετέδωσαν οι κατακτητές.
Μάλιστα όταν έφτασαν εκεί οι πρώτοι Ευρωπαίοι εξερευνητές, τον 18ο αιώνα, περιέγραψαν ένα νησί ερημικό, αραιοκατοικημένο με κατοίκους κανίβαλους, οι οποίοι δεν ήταν σε θέση να φτιάξουν ούτε μια βάρκα. Το μεγαλύτερο δέντρο που φύτρωνε ήταν στο ύψος της φτέρης. Όλο το νησί ήταν καλυμμένο αποκλειστικά με σπαρτά, φτέρες και χόρτα.
Όπως ήταν επόμενο, κανείς Ευρωπαίος εξερευνητής της εποχής δεν πίστεψε ότι αυτοί οι λίγο «άγριοι» που κατοικούσαν στο νησί ήταν δυνατό να έχουν πραγματοποιήσει στο παρελθόν τέτοια τεχνολογικά και οργανωτικά επιτεύγματα.
Δεν είναι παράξενο λοιπόν που κατά καιρούς διατυπώθηκαν διάφορες εξωφρενικές απόψεις για πιθανή εξωγενή προέλευση αυτού του πολιτισμού, με αποκορύφωμα τη θεωρία του διαβόητου, τη δεκαετία του ’60, Έρικ φον Ντένικεν, ότι τα μνημεία κατασκευάστηκαν από εξωγήινους που έχασαν τον δρόμο τους και έκαναν με αυτόν τον τρόπο σινιάλο για να έρθει βοήθεια.
Πλέον θεωρείται το πιο απομονωμένο νησί στον κόσμο, με έκταση 163,6 τ.χλμ. και πληθυσμό περίπου 2.270 κατοίκους, ενώ το 1995 η UNESCO χαρακτήρισε την περιοχή ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Οι 887 θεόρατες κεφαλές που κοσμούν το γεμάτο θρύλους νησάκι της Πολυνησίας έχουν καταφέρει να το μετατρέψουν σε ένα από τα πλέον παράξενα μέρη του πλανήτη μας.
Κι έτσι χρόνο με τον χρόνο τόσο η αρχαιολογική έρευνα όσο και οι μελετητές του μεταφυσικού προτείνουν συνεχώς νέες θεωρίες για τον πολιτισμό των Ράπα Νούι που γέννησε τις Μοάι κεφαλές και άφησε κληρονομιά ένα από τα πιο επίμονα μυστήρια της οικουμένης, ήδη από το 1722, όταν ανακαλύφθηκε το νησάκι από ολλανδό θαλασσοπόρο.
![]() |
Η γεωγραφική θέση του Νησιού του Πάσχα πάνω στη Υδρόγειο |