Καρτέσιος και Φερμά: Η ιδέα της χρησιμοποίησης διατεταγμένων ζευγών για τα σημεία ενός επιπέδου και της περιγραφής καμπύλων με εξισώσεις, ανήκει στον Rene Descartes (1596 – 1650) και στον Pierre de Fermat (1601 – 1665). Καρτέσιος Ο Descartes ( Καρτέσιος ) γεννήθηκε στη La Haye (σημερινή Ντερκατ) της Touraine και πέθανε στη Στοκχόλμη. Σε ηλικία 10 χρόνων εγγράφηκε στο Βασιλικό Κολλέγιο της La Fleche, όπου δίδασκαν Ιησουίτες. Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει και το ενδιαφέρον του για τα μαθηματικά. Στη ζωή του υπήρξε φιλόσοφος, αλλά ένα μεγάλο μέρος του χρόνου…
ΠερισσότεραΚατηγορία: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
Πυθαγόρειες τριάδες
Πυθαγόρειες τριάδες Αν οι αριθμοί α, β, γ εκφράζουν τα μήκη των πλευρών ενός ορθογωνίου τριγώνου, τότε όπως γνωρίζουμε, ισχύει το Πυθαγόρειο θεώρημα α2 = β2 + γ2 (1) Πόσα όμως ορθογώνια τρίγωνα μπορούμε να βρούμε που τα μήκη των πλευρών τους εκφράζονται με ακέραιους αριθμούς; Μια τριάδα θετικών ακεραίων αριθμών α, β, γ, για την οποία ισχύει η σχέση (1), λέμε ότι αποτελεί Πυθαγόρεια τριάδα. Την απλούστερη Πυθαγόρεια τριάδα σχηματίζουν οι αριθμοί 5, 4, 3 αφού 52 = 42 + 32. Υπάρχουν, άραγε, τρόποι να σχηματίζουμε Πυθαγόρειες τριάδες; Ο Πυθαγόρας (6ος αιώνας π.Χ.) γνώριζε ότι οι αριθμοί…
ΠερισσότεραΤα κανονικά πολύγωνα στη Φύση, στην Τέχνη και στις Επιστήμες
Κανονικά πολύγωνα Το παλάτι της Alhambra στη Granada της Ισπανίας είναι το εξοχότερο, ίσως, δείγμα χρήσης των κανονικών πολυγώνων στην Τέχνη. Έχει φτιαχτεί όλο με ψηφιδωτά πάνω σε σχέδια που περιλαμβάνουν επαναλήψεις από συνθέσεις κανονικών πολυγώνων. Ανάλογα σχέδια έχουμε δει σε μωσαϊκά, σε υφάσματα και γενικότερα στις Τέχνες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελούν οι δημιουργίες του Ολλανδού καλλιτέχνη Μ. C. Escher. Η χρήση κανονικών πολυγώνων στην Τέχνη και τη διακόσμηση αποτελεί κομμάτι πολλών αρχαίων πολιτισμών. Οι Σουμέριοι (περίπου 4000 π.Χ.) διακοσμούσαν τα σπίτια και τους ναούς τους με σχέδια από επαναλαμβανόμενα κανονικά…
ΠερισσότεραΤα Στοιχεία του Ευκλείδη
Τα Στοιχεία του Ευκλείδη Το σημαντικότερο έργο Γεωμετρίας στην αρχαιότητα ήταν τα Στοιχεία του Ευκλείδη (13 βιβλία), που απετέλεσε σταθμό στη Γεωμετρία και αναδείχτηκε σε πρότυπο μαθηματικής σκέψης. Τα Στοιχεία του Ευκλείδη αναγνωρίζονται διεθνώς ως ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ανθρωπίνου πνεύματος. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μαζί με τη Βίβλο είναι από τα συγγράμματα που είχαν τις περισσότερες εκδόσεις. Ο διάσημος Γάλλος μαθηματικός Jean Dieudonne, έγραψε για τα “Στοιχεία” του Ευκλείδη: “Η Γεωμετρία των Αρχαίων Ελλήνων είναι ίσως το πιο εκπληκτικό πνευματικό δημιούργημα του ανθρώπου. Χάρη στους Έλληνες μπορέσαμε να…
ΠερισσότεραΠαραστατικοί Αριθμοί
Παραστατικοί Αριθμοί Οι Πυθαγόρειοι είχαν αναπτύξει ένα ιδιότυπο τρόπο συμβολισμού των αριθμών με τη βοήθεια «ψήφων». Με αυτό τον τρόπο ταξινομούσαν τους αριθμούς σε «άρτιους» και «περιττούς». Έτσι ένας άρτιος αριθμός απεικονιζόταν με μια σειρά ψήφων που μπορεί να χωριστεί σε δύο ίσα μέρη, ενώ το αντίθετο συνέβαινε με έναν περιττό. Επίσης είχαν αναπτύξει ένα «παραστατικό» τρόπο απεικόνισης των αριθμών με τη μορφή κανονικών γεωμετρικών σχημάτων. Έτσι σχημάτιζαν ακολουθίες «τρίγωνων αριθμών», που ήταν διατεταγμένοι σε σχήμα τριγώνων, «τετράγωνων αριθμών», που ήταν διατεταγμένοι σε σχήμα τετραγώνων, «ορθογωνίων αριθμών», που ήταν διατεταγμένοι…
ΠερισσότεραΘαλής ο Μιλήσιος – Υπολογισμός απόστασης πλοίου από την ακτή
Ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο πρώτος των επτά σοφών της αρχαιότητας ήταν μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος, μηχανικός, μετεωρολόγος.Ήταν σπουδαίος Γεωμέτρης και είχε εντυπωσιάσει τους Αιγύπτιους υπολογίζοντας το ύψος της πυραμίδας του Χέοπα. Με μια άλλη μέθοδο που εφάρμοσε υπολόγισε την απόσταση ενός πλοίου από την ακτή.Έστω το πλοίο βρίσκεται στη θέση Α και εμείς βρισκόμαστε στη στεριά στη θέση Β. Θέλουμε να βρούμε την απόσταση ΑΒ.Ξεκινάμε και περπατάμε στην ακτή κάθετα στην ΑΒ και φτάνουμε σε ένα τυχαίο σημείο Γ. Βάζουμε ένα σημάδι – πχ. μια πέτρα. Στη συνέχεια περπατάμε στην ίδια…
ΠερισσότεραΕρατοσθένης και περίμετρος της γης.
Ο Ερατοσθένης διακρίθηκε ως μαθηματικός, φυσικός, γεωγράφος, αστρονόμος, ιστορικός και φιλόλογος. Θεωρείται ο πρώτος που υπολόγισε το μέγεθος της Γης και κατασκεύασε ένα σύστημα συντεταγμένων με παράλληλους και μεσημβρινούς. Γύρω στο 230 π.Χ., ο Ερατοσθένης τη μέρα του θερινού Ηλιοστασίου (21 Ιουνίου, η πιο μεγάλη μέρα του έτους), στην πόλη Συήνη (σημερινό Ασσουάν), παρατήρησε ότι το μεσημέρι το ηλιακό φως έπεφτε κάθετα προς το οριζόντιο επίπεδο. Αυτό το συμπέραιναν εξαιτίας ενός πηγαδιού, το οποίο κάθε 21η Ιουνίου φωτιζόταν ολόκληρο από τις ακτίνες του Ήλιου μέχρι τον πυθμένα του χωρίς να σχηματίζει καμιά σκιά.…
ΠερισσότεραΤο Πυθαγόρειο θεώρημα
Το Πυθαγόρειο θεώρημα αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θεωρήματα με πολλές εφαρμογές. Οι Βαβυλώνιοι γνώριζαν το θεώρημα αυτό 1.000 χρόνια πριν. Τη δόξα όμως την πήρε ο Πυθαγόρας που πρώτος το απέδειξε. Βέβαια δεν ξέρουμε σίγουρα αν η απόδειξη έγινε από τον ίδιο ή από κάποιον από τους μαθητές του στην Πυθαγόρεια σχολή. Σύμφωνα με την παράδοση, οι θεοί ανακοίνωσαν στον Πυθαγόρα το θεώρημα και όταν το απέδειξε, για να τους ευχαριστήσει έκανε θυσία 100 βόδια. Για το λόγο αυτό το Πυθαγόρειο θεώρημα λέγεται και θεώρημα της εκατόμβης. Αργότερα…
ΠερισσότεραΠεθαίνοντας για τα μαθηματικά
Σύμφωνα με τις αφηγήσεις, ο Αρχιμήδης σκοτώθηκε από ένα Ρωμαίο στρατιώτη την ώρα που σχεδίαζε κύκλους στο έδαφος μελετώντας κάποιο πρόβλημα. Όταν τον πλησίασε ο στρατιώτης, εκείνος αδιαφορώντας για τη ζωή του, του είπε: «Μη μου τους κύκλους τάραττε». Όμως ο στρατιώτης έβγαλε το σπαθί του και τον σκότωσε. Αυτή η φράση έμεινε στην ιστορία και την χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα όταν θέλουμε ευγενικά να ζητήσουμε από κάποιον να μας αφήσει να κάνουμε τη δουλειά μας.
ΠερισσότεραΤο «Στομάχιον» του Αρχιμήδη
Στομάχιον (το κουτί του Αρχιμήδη) λεγόταν το παιχνίδι που έχει εφεύρει ο Αρχιμήδης και που, όχι μόνο έπαιζε μ’ αυτό, αλλά σύμφωνα με μαρτυρίες προσπαθούσε να προσδιορίσει τις σχέσεις των γωνιών των διαφόρων κομματιών καθώς και των εμβαδών τους. Το παιχνίδι αποτελούνταν από 14 πλακίδια από ελεφαντοστό, διαφόρων σχημάτων (τριγώνων, πολυγώνων), που αρχικά σχηματίζουν ένα τετράγωνο. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να επανατοποθετηθούν όλα τα κομμάτια, ώστε να σχηματίσουν ενδιαφέροντα πράγματα (ανθρώπους, ζώα, αντικείμενα κ.α.). Ακριβώς όπως το στομάχι ανακατεύει τα διάφορα κομμάτια των τροφών, στο παιχνίδι ανακατεύονται τα γεωμετρικά κομμάτια,…
Περισσότερα